
31 maja 2023 – Światowy Dzień Bez Tytoniu pod hasłem:
„UPRAWIAJ ŻYWNOŚĆ, NIE TYTOŃ”
Uprawa tytoniu szkodzi naszemu zdrowiu, zdrowiu rolników i zdrowiu planety. Przemysł tytoniowy blokuje próby zastąpienia uprawy tytoniu innymi uprawami, przyczyniając się do światowego kryzysu żywnościowego.
Kampania prowadzona przez WHO z okazji Światowego Dnia Bez Tytoniu, zachęca rządy do zaprzestania dopłat do upraw tytoniu i wykorzystania zgromadzonych w ten sposób oszczędności, do wspierania rolników w przejściu na bardziej zrównoważone uprawy, które poprawiają bezpieczeństwo żywieniowe ludności.
Rekordowa liczba 349 milionów ludzi w 79 krajach, stoi w obliczu zagrożenia brakiem żywności. Wiele z tych krajów wykorzystuje duże obszary żyznej ziemi, do uprawy tytoniu zamiast zdrowej żywności. Kraje uprawiające tytoń często borykają się z negatywnymi skutkami ekonomicznymi, wynikającymi z niekorzystnych skutków zdrowotnych, środowiskowych i społecznych uprawy tytoniu. Uprawa tytoniu powoduje zły stan zdrowia rolników i pracowników rolnych oraz nieodwracalną utratę cennych zasobów środowiska, takich jak źródła wody, lasy, rośliny i gatunki zwierząt.
Światowy Dzień Bez Papierosa został ustanowiony przez WHO w 1987 roku ze względu na rosnącą liczbę osób uzależnionych i mających schorzenia wywołane przez palenie papierosów.
Statystyki
Co roku z powodu palenia papierosów umiera ok. 8 milionów osób. Od kilku lat można zaobserwować niepokojący wzrost zachorowalności wśród kobiet. Problemem jest również rosnące zainteresowanie wyrobami tytoniowymi wśród młodzieży. Ich przygoda z papierosami zaczyna się już nawet w wieku 12-14 lat. Palenie tytoniu jest w ciągu roku na świecie przyczyną prawie 4 milionów zgonów. W Polsce choroby te są przyczyną zgonu co drugiego palacza w wieku 35-69 lat. Każdy papieros skraca życie średnio o 5,5 minuty, czyli przeciętny palacz dobrowolnie rezygnuje na rzecz tego strasznego nałogu z 5 lat życia. Palenie stanowi największe, śmiertelne zagrożenie dla zdrowia i życia na świecie. Jest przyczyną większej liczby zgonów niż alkoholizm, wypadki samochodowe, narkotyki, pożary razem wzięte.

Palacz wraz z dymem tytoniowym wchłania 7000 substancji szkodliwych, z czego ponad 70 wykazuje działanie rakotwórcze. Na dym tytoniowy składa się ok. 4000 związków chemicznych, w tym ponad 40 substancji o działaniu rakotwórczym.
Ich działanie nie jest ograniczone jedynie do palaczy tytoniu, ale obejmuje także wszystkie osoby, które przebywają w pomieszczeniach, gdzie pali się papierosy (tzw. „palenie bierne”). Nie ustalono żadnego bezpiecznego poziomu narażenia na dym, ani też nic nie wskazuje na to, aby dalsze badania naukowe miały go określić.

Palenie tytoniu niesie za sobą poważne skutki zdrowotne. Lista chorób, które wywołane są nałogowym paleniem papierosów, jest długa, a palacze są szczególnie narażeni na:
- Choroby układu oddechowego: rozedmę płuc, przewlekłe zapalenie oskrzeli, raka płuc, raka języka, raka wargi, raka jamy ustnej, raka krtani, raka tchawicy, astmę oskrzelową, gruźlicę.
- Choroby układu krążenia: chorobę niedokrwienną serca, zawał mięśnia sercowego, nadciśnienie tętnicze, tętniaka aorty.
- Inne choroby: raka nerki, raka pęcherza moczowego, raka przełyku, wrzody żołądka oraz dwunastnicy, choroby oczu, upośledzenie płodności.
Palenie tytoniu nie tylko naraża na utratę zdrowia, ale i pogarsza wygląd skóry. U palaczy wcześniej występują zmarszczki, opóźnia się gojenie ran oraz zaostrza się stan wielu schorzeń skóry (np. trądziku oraz łuszczycy). Palenie doprowadza również do przebarwienia i pokrycia kamieniem zębów, wystąpienia nieświeżego oddechu i żółcenia palców
W dniu święta „Dnia Bez Papierosa”, poddajmy sie refleksji, czy warto być zabójcą własnego organizmu. Może to właśnie ten dzień, stanie się dla wielu nowym początkiem. Początkiem lepszego, zdrowszego życia.
Rzucając palenie absolutnie niczego się nie traci, można tylko zyskać. Nagrodą jest lepsza kondycja fizyczna, rzadsze infekcje dróg oddechowych, brak porannego kaszlu. Oddala się perspektywa wielu chorób, które są następstwem palenia tytoniu.
Najważniejsza jest motywacja. Trzeba uświadomić sobie, że nie jest łatwo odstawić papierosy. Nie wolno zrażać się chwilowym niepowodzeniem, nie wolno rezygnować i poddawać się. Warto skorzystać z pomocy specjalistów!

Mając na uwadze dobro nas wszystkich, powinniśmy na każdym kroku szerzyć zasady zdrowego trybu życia, a papierosom mówić „NIE”!
W załączniku do obejrzenia filmy edukacyjne:
Czym płacisz za palenie? Prelekcja edukacyjna o szkodliwości palenia tytoniu: https://www.rakpluca.szczecin.pl/czym-placisz-za-palenie.htm
Co się dzieje, gdy palisz papierosy? https://www.youtube.com/watch?v=g-_pV79OIHY
Co się dzieje w organizmie po rzuceniu palenia? https://www.youtube.com/watch?v=Cw1IHXPCrjM
Małgorzata Kalisz – opiekun SK PCK